Miesiąc „Odpornej Wiosny”. Czas na podsumowanie działań dolnośląskich terytorialsów

Epidemia koronawirusa spowodowała, że po raz pierwszy po 1989 roku siły zbrojne zaangażowały się na tak dużą skalę w działania przeciwkryzysowe. W ramach tych działań ważną rolę odgrywają żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej. Ten najmłodszy rodzaj sił zbrojnych, jako pierwszy zaangażował się we wsparcie osób potrzebujących, samorządów, opieki medycznej i wielu innych instytucji. Celem tych działań jest łagodzenie skutków kryzysu oraz wzmocnienie odporności na kryzys społeczności lokalnych.

Już 6 marca br., w dwa dni od wykrycia pierwszego w Polsce przypadku zarażenia koronawirusem Wojska Obrony Terytorialnej rozpoczęły działania związane z walką z epidemią. Sześć dni później formacja zmieniła model funkcjonowania ze szkoleniowego na przeciwkryzysowy. Po kolejnych sześciu dniach, 18 marca br. Wojska Obrony Terytorialnej rozpoczęły pierwszą po 1989 roku tak szeroko zakrojoną operację przeciwkryzysową pk. „Odporna Wiosna”.

Celem operacji jest łagodzenie skutków kryzysu oraz wzmocnienie odporności na kryzys społeczności lokalnych. Działania są prowadzone w formie wspierania wojewodów, samorządów, instytucji pomocowych oraz bezpośredniej pomocy potrzebującym w siedmiu głównych obszarach: 1) szpitali i służb sanitarnych; 2) Policji; 3) Agencji Rezerw Materiałowych; 4) Straży Granicznej; 5) Samorządów i organizacji non-profit; 6) Urzędu Lotnictwa Cywilnego; 7) budowy odporności indywidualnej oraz społecznej.

Na mocy decyzji ministra obrony narodowej do wsparcia działań WOT zostali przydzieleni podchorążowie Akademii Wojskowych. Do działań wymagających specjalistycznego wyposażenia delegowani są wojskowi chemicy oraz personel szpitali polowych podległych Dowództwu Generalnemu RSZ, wsparcia udzielają także żandarmi oraz żołnierze Inspektoratu Wsparcia SZ.

Podsumowanie „30 dni” operacji „Odporna Wiosna” (18 marca – 18 kwietnia br.):

Każdego dnia w operację „Odporna Wiosna” zaangażowanych jest ok. 5,5 tys. żołnierzy WOT (ok. 570 żołnierzy zaangażowanych  na terenie Dolnego Śląska) oraz podchorążych Akademii Wojskowych. 75% żołnierzy WOT stanowią ochotnicy. W pierwszym miesiącu operacji w działania zaangażowanych było ponad 12 tys. żołnierzy WOT, co stanowi 50% formacji.

I obszar: wsparcie szpitali i służb sanitarnych

Jest to jeden z najważniejszych obszarów działań w ramach operacji „Odporna Wiosna”. Działania w tym obszarze ukierunkowane są na pomoc tym, którzy są na pierwszej linii walki z koronawirusem. W pierwszym miesiącu operacji żołnierze 16 Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej wspierali 11 szpitali i  innych placówek medycznych. 3 zespoły wymazowe w terminie 0d 12 do 24 kwietnia  pobrało  212 wymazów. Żołnierze 16 DBOT i podchorążowie bardzo szeroko angażowali się we wsparcie opieki medycznej. Do głównych zadań należało prowadzenie triażu, mierzenie temperatury pacjentów i personelu placówek medycznych, rozstawianie namiotów i kontenerów służących za polowe izby przyjęć oraz pobieranie wymazów – stacjonarnie i mobilnie w domach osób przebywających w kwarantannie. Żołnierze 16 DBOT i podchorążowie AWL masowo oddawali też krew, której brakowało szczególnie w początkowym okresie kryzysu. W pierwszym miesiącu 83 donatorów zasiliło rejonowy system krwiodawstwa 36 litrów krwi.

II obszar: budowa odporności indywidualnej i społecznej

Pierwszym zadaniem jakiego podjęli się dolnośląscy terytorialsi w tym obszarze była pomoc kombatantom Armii Krajowej i organizacji niepodległościowych. Działania w tym zakresie były podejmowane już od 6 marca br. W sumie opieką zostało objętych ok 400 kombatantów i osób starszych. Wsparcia udzielono też ok 100 osobom przebywającym w kwarantannie.

Pod numerem telefonu 800-100-102 uruchomiono całodobową, bezpłatną, ogólnopolską infolinię telefoniczną dla osób samotnych, starszych, źle znoszących izolację, czy odczuwających stan wzmożonego zagrożenia związanego z epidemią koronawirusa. W pierwszym miesiącu „Odpornej Wiosny” psychologowie WOT udzielili 3205 porad.

Ponadto w ramach edukacji otoczenia oraz sił własnych i budowania świadomości dowództwo WOT przygotowywało produkty edukacyjne w postaci filmów, infografik oraz ulotek.

III obszar: wsparcie samorządów i organizacji non-profit

Żołnierze 16 DBOT wspierani przez podchorążych z  Akademii Wojsk Lądowych pomagają też samorządom lokalnym. Na korzyść Ośrodków Pomocy Społecznej oraz organizacji non-profit, jak na przykład Caritas z banków żywności do tych placówek trafiło ponad 250 ton żywności. Bezpośrednio do potrzebujących żołnierze i podchorążowie AWL dostarczają paczki z żywnością, środkami higienicznymi i do  dezynfekcji.

Wspieramy również Fundację Wspólnota Pokoleń w dystrybucji posiłków dla personelu medycznego  (ok. 200 posiłków każdego dnia do 4  wrocławskich szpitali) oraz kombatantów ( ok. 150 adresów osób objętych wsparciem). W najbliższym czasie Fundacja poszerza swoją działalność i obejmie swoją opieką kolejne  wrocławskie szpitale do których trafi ok 500 posiłków dystrybuowanych przez żołnierzy 16 DBOT.

Żołnierze 16 DBOT i AWL  wspierają również jadłodajnię  Caritas, jadłodajnię Brata Rafała przy parafii pw. św. Antoniego we Wrocławiu, jadłodajnia przy zgromadzeniu sióstr św. Elżbiety, Chrześcijańską Służbę Charytatywną odział dolnośląski. Do zadań żołnierzy należy m. in.  pomoc wolontariuszom w wydawaniu  posiłków oraz utrzymanie porządku w kolejce.

Bardzo ważną częścią działań terytorialsów jest wspieranie domów pomocy społecznej. Wsparcie obejmuje m.in. dostawy żywności i środków ochrony osobistej, kontrolę sanitarną, ewakuację medyczną personelu i pensjonariuszy, wsparcie logistyczne, pobieranie wymazów czy też przeprowadzanie wywiadów epidemiologicznych jak i dekontaminację pomieszczeń (odkażanie).

IV obszar: wsparcie Agencji Rezerw Materiałowych

W ramach operacji „Odporna Wiosna” żołnierze dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej i podchorążowie AWL wspierają też  działania Agencji Rezerw Materiałowych. Począwszy od transportów z materiałami medycznymi i higienicznymi, rozmieszczenie ich w magazynach, aż po transport do szpitali, zakładów opieki zdrowotnej i urzędów wojewódzkich w całej Polsce. Kilkudziesięciu żołnierzy pracuje każdego dnia w składnicach: w Komorowie, Strzałkowie i Lublińcu. W pierwszym miesiącu operacji żołnierze 16 Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej w  transportach przewieźli kilkadziesiąt ton towarów do   ok. 30 miejsc dystrybucji w Polsce.

 V obszar: wsparcie Policji

Wzrost liczby osób przebywających w kwarantannie oraz wprowadzane kolejne ograniczenia spowodowały potrzebę wzmocnienia wojskiem działań realizowanych przez policję. W kluczowym momencie w  działania te zaangażowanych było blisko 350 żołnierzy z lubelskiej, kujawsko-pomorskiej, łódzkiej, świętokrzyskiej i dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej, którzy wspierali dolnośląskich policjantów w kontroli osób przebywających w kwarantannie (100 żołnierzy) oraz w patrolach prewencyjnych (250 żołnierzy ).

VI obszar: wsparcie Straży Granicznej (działania zakończone)

Przywrócenie kontroli w ruchu granicznym, w tym zamknięcie wielu dróg spowodowało konieczność skierowania wojska do wsparcia działań Straży Granicznej. Żołnierze WOT pomagali w organizacji przejść granicznych, dozorowaniu granicy oraz wsparciu logistycznym osób przekraczających granice. W działaniach wsparcia SG uczestniczyli żołnierze 16 DBOT, w kluczowym momencie prowadzili oni działania na 46 punktach kontrolnych oraz odcinkach patrolowania. Żołnierze 16 Dolnośląskiej Brygad OT wspierali dodatkowo drogowe przejście graniczne Kudowa Słone, na którym dokonywali pomiarów temperatury podróżnych.

VII obszar: wsparcie Urzędu Lotnictwa Cywilnego

Na wniosek prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego żołnierze 16 DBOT zostali również skierowani na lotnisko we Wrocławiu. Ich działania polegały na pomiarze temperatury pasażerów oraz zbieraniu kart lokalizacyjnych. W sumie dolnośląscy terytorialsi dokonali sprawdzenia ok. 3900 podróżnych w 43 samolotach. 

Wymienione wyżej obszary działań nie wyczerpują wszystkich form wsparcia prowadzonych przez żołnierzy WOT w ramach operacji „Odporna Wiosna”.  Żołnierze WOT często dołączali do inicjatyw tworzenia przyłbic czy też szycia maseczek ochronnych. Zdarzały się też sytuacje wsparcia w czynnościach biurowych, czy też budowlano – wykończeniowych. Terytorialsi przygotowywali miejsca kwarantanny, wspierali harcerzy oraz PCK, zapewniali kordon sanitarny, doręczali decyzje administracyjne oraz rozklejali plakaty informacyjne. W potrzebie nie pozostawiliśmy też „braci mniejszych”. Żołnierze dostarczali żywność i słomę dla Fundacji Centaurus, największego w Europie azylu opiekującej się końmi oraz karmę dla kilku schronisk w całym kraju.

Wszystkie wymienione wyżej przykłady działań żołnierzy WOT są praktycznym wymiarem misji formacji, którą jest obrona i wspieranie lokalnych społeczności.